szpitale



1914

lazaret
przy stacji kolejowej

źródło: "Tygodnik Illustrowany" z dnia 1 stycznia 1916 (z cyklu "Z ziemi lubelskiej, obrazy z roku 1915")
cały tekst ⇨  Piotr Prószyński - tragedia kraśnickiego nauczyciela
Pociąg zaszywa się w las sosnowy; staje w Kraśniku. Szopy na konie, nieco dalej schludne białe budynki szpitalne, z boku większa szopa, przy której gromadzą się żołnierze, otrzymujący tam herbatę, a w środku budka drewniana z napisem: "Kraśnik" - to wszystko, co widać na tej historycznej stacyi.
autor: Michał Siedlecki

Być może cytowany tekst dotyczy budynku przedstawionego na zdjęciu poniżej:


budynek zaadaptowany na lazaret uszkodzony w działaniach wojennych, Kraśnik, sierpień 1914
źródło: Генерал-майор Г. К. Маннергейм


1944

szpital P.C.K.
przy ul. Mostowej 4

źródło: Sprawozdanie z działalności Oddziału P.C.K. w Kraśniku za czas od 1944 do 1949
(APLOK zesp. 4 sygn. 123)
Z chwilą ustąpienia okupanta pod naporem zwycięskich wojsk radzieckich i polskich w lipcu 1944 r. Oddział P.C.K. w Kraśniku mógł przystąpić do wznowienia swojej wszechstronnej działalności. Pierwszym etapem pracy nie cierpiącej zwłoki było zorganizowanie szpitala i ambulatorium. Okres tej pracy był jednym z najcięższych, jeżeli się zważy, że Oddział nie dysponował żadnymi funduszami. Długotrwałe walki toczące się na Wisłą spowodowały ogromny napływ rannych tak wojskowych jak i cywilnej ludności z pasa przyfrontowego. Pierwszej pomocy udzielały początkowo szpitale wojskowe, gdy te zostały wkrótce przepełnione, zaistniała konieczność uruchomienia szpitala na miejscu. Wielka w tym zasługa Dr. Juliana Winklera, ówczesnego Pełnomocnika P.C.K., który nie bacząc na piętrzące się trudności natury technicznej i materialnej zorganizował naprędce w budynku drewnianym, przy ul. Mostowej 4 szpital. W pracy tej pośpieszyło [z pomocą] całe społeczeństwo miasta Kraśnika i okolic dając ofiarną cegiełkę w postaci: łóżek, sienników, bielizny, sprzętu codziennego, prowiantu. Zorganizowana została służba sanitarna, przy czym chętnie pomogli Dr. Stefan Ziętek, obecny dyrektor szpitala, oraz Ob. Rozalia […]ińska i położne Ob. Gotnerowa i Ob. Wrzosowa. Pomimo nadludzkich wprost wysiłków wszystkich chętnych do pracy, szpital dla swojego prymitywu, będąc w tym stanie, nie mógł w zupełności spełnić przypadającego mu zadania, [...]
autor: Z. Grodzka

Wspomniany w powyższym sprawozdaniu "drewniany budynek przy ul. Mostowej 4" to prawdopodobnie obiekt opisany jako "ośrodek" (zdrowia?) na planie z roku 1939. W latach pięćdziesiątych nie było już nawet śladu po tym budynku. Obecnie na jego miejscu stoi pomnik partyzanta.


Z widocznych na planie ulic po wojnie Mostowa zachowała swoją nazwę, z przerwą od grudnia 1989 do października 1990 kiedy nosiła nazwę Partyzantów. Ulica Orlicz-Dreszera stała się przedłużeniem ulicy Narutowicza. Ulica Rydza Śmigłego stała się przedłużeniem ulicy Lubelskiej, a ta od roku 1948 otrzymała nazwę generała Świerczewskiego ps. Walter, aż do roku 1990, kiedy przywrócono nazwę Lubelska. Ulica Sienkiewicza została przemianowana na Andrzeja Struga w związku z połączeniem miast w roku 1975.


W zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej zachowała się fotografia nieznanego autora na której ten obiekt widać, bez dachu, nie wiadomo czy w fazie budowy, czy rozbiórki (fotografia jest datowana "około roku 1939"). Wielki "komin" powyżej to wieża do suszenia węży strażackich.


1945

szpital P.C.K.
przy ul. Kościuszki 23

źródło: Sprawozdanie z działalności Oddziału P.C.K. w Kraśniku za czas od 1944 do 1949
(APLOK zesp. 4 sygn. 123)
[...] dopiero w roku 1945 po przydzieleniu przez władze budynku murowanego jednopiętrowego przy ul. Kościuszki 23 i po dokładnym generalnym remoncie wszystkich sal doprowadzono szpital do stanu, jakim wówczas nie powstydziłoby się nasze miasto. Jeżeli chodzi o remont szpitala to i tutaj społeczeństwo m. Kraśnika ofiarnie pomogło dając w paru przypadkach bezpłatnie swoją pracę jak to: instalację elektryczną założyli pracownicy Zakładu Ob. Ciesielskiego, wstawienie szyb własnym materiałem we wszystkich oknach – F-ma Gniat i […]szczakowski. [...]
autor: Z. Grodzka


1948-12-20

szpital Powiatowego Związku Samorządowego
przy ul. Kościuszki 23

źródło: Sprawozdanie z działalności Oddziału P.C.K. w Kraśniku za czas od 1944 do 1949
(APLOK zesp. 4 sygn. 123)
[...] w chwili przekazywania Szpitala P.C.K. Powiatowemu Związkowi Samorządowemu w Kraśniku – szpital dzięki wydatnej pomocy Okręgu P.C.K. z darów amerykańskich obliczony na 40 łóżek etatowych klasy III-ej był dostatecznie wyposażony w sprzęt, pościel i bieliznę, oraz podobnie zaopatrzoną w leki Aptekę. Szpital dzięki intensywnej pracy, inicjatywie i pomysłowości Dyrektora Szpitala Stefana Ziętka i Intendenta Szpitala Ob. Aleksandra Jabłońskiego był prawie samowystarczalny i jako taki zyskiwał uznanie i przychylne ustosunkowanie się władz i społeczeństwa.
autor: Z. Grodzka



1949










Treść udostępniana na licencji Creative Commons –
za uznaniem autora, bez użycia komercyjnego, na tych samych zasadach
(jeśli nie podano inaczej).